Lezing: Matteüs 27, verzen 20-26

Toelichting door Lutgard

Hoewel Pontius Pilatus geen randfiguur is maar één van de hoofdfiguren, blijft hij me uitnodigen tot het toetsen van mijn eigen handelen. Ik ben tijdens het voorbereiden van deze viering steeds beter gaan beseffen hoe moeilijk het is om in de waarheid te blijven staan als er gevaar is om hierdoor zelf in de problemen te geraken.

Mensen komen soms voor verscheurende keuzes te staan. Kies je voor de waarheid of kies je voor je eigen comfort, je eigen job zekerheid of de kortetermijnoplossing.

Hoewel Pontius Pilatus geen maatschappelijk gevaar zag in Jezus, hield hij vast aan zijn eigen heerschappij, vreesde hij kritiek van de keizer van Rome en was hij bang voor een slecht rapport door de Joodse hogepriesters. Hij wilde graag stadhouder van Palestina blijven en daarom hield hij de Joden te vriend. Hij begreep niet dat men die ongevaarlijke Jezus dood wilde maar wat kon het hem eigenlijk schelen? Pilatus deed wat de hogepriesters van hem vroegen en liet hen duidelijk merken dat hij het er niet mee eens was. Hij was bang voor een opstand van het volk. Hij ging niet in tegen de machthebbers, hij gaf hen hun zin om zijn plekje te behouden. Als ze liever een moordenaar in hun midden hadden dan een man die liefde en vrede predikte, was dat hun probleem. Hij kreeg zijn orders vanuit Rome. Het was zijn taak om te zorgen dat er geen opstand tegen de kolonisator kwam en zijn eigen positie was voor hem belangrijker dan de trouw aan zijn eigen geweten.

Hoe zit het met onze eigen politici? Waar kiezen zij voor? Voor hun verantwoordelijkheid of voor de eigen partijpolitiek in plaats van het grote maatschappelijke belang. Wat verkondigen zij aan hun achterban en op welke manier beïnvloeden zij de kiezers? Zoeken zij naar oplossingen voor de maatschappelijke problemen van armoede en hoge energieprijzen? Voor welke leiders kiezen wij in het stemhokje? Hoe proberen wij hen te beïnvloeden in de richting van een christelijke samenleving?

Hier voel ik scherp aan wat Jezus aan de rijke jongeling vraagt: leef trouw en consequent volgens mijn geboden vanuit de liefde voor de medemens. Wees niet bang om uw eigen positie, rijkdom en eigendommen te verliezen en zorg ervoor dat je eerst en vooral recht doet aan de minste van de mijnen. Ik heb zelf al verschillende keren gevoeld dat het een héél moeilijke keuze is. Ik vind het echt niet gemakkelijk om los te komen van aanzien en het oordeel van andere mensen, en altijd recht in de schoenen van het eigen eerlijke geweten te staan. Ik zal mensen makkelijker naar de mond praten dan in te gaan tegen hun lichtjes verdraaide versie van het grote eigen gelijk. Het levert me kortetermijnwinst op, een goeie relatie met wie macht heeft en een slecht geweten want ik ben een aantal voorbeelden nog altijd niet vergeten, zelfs niet na vele jaren.

Voorbede

Dat we steeds weer kiezen voor de waarheid en ons niet meer laten leiden door eigenbelang.

 

Lezing: Marcus 15, verzen 20b-21

Toelichting door Hugo

Stel: je wordt op straat door een politieagent gesommeerd om met een handgeboeide man mee te gaan tot aan het gerechtsgebouw.
Ik ben er zeker van dat ieder van ons gestresseerd en met hartkloppingen zou meegaan, omdat je wel MOET meegaan, bij wijze van spreken als de overheid je dat gebied.

Zo zal Simon van Cyrene zich ook gevoeld hebben, denk ik. Hij wordt als het ware medewerker aan het lijden van Jezus omdat een soldaat (=de overheid) het hem beveelt, hij luistert in eerste instantie naar die soldaat en doet het niet om Jezus te helpen. Zou Simon zo aangegrepen geweest zijn door te zien hoe Jezus niet verder kon en het voor hem daardoor geen kwestie werd van moeten maar wel van MOGEN ?
Maar al vlug ziet hij het gemartelde gelaat en lichaam van Jezus, hij voelt de splinters van de kruisbalk in zijn nek priemen , hij voelt de pijn in zijn rugen en beseft plots wat Jezus moet afzien om dat kruis de berg op te krijgen.

Maar met dat kruis dragen ontlast hij de ter dood veroordeelde van een deel van Zijn lijden. Hij WIL Hem nu helpen die korte lijdensweg tot boven aan die Golgotha af te maken. Samen met Maria is hij dan ook de enige die Jezus’ lijden kan verlichten.
Simon gaat zelf mee-lijden aan het lijden dat Jezus meemaakt: de pijn van het onrechtvaardig veroordeeld worden, de smaad van de wereld rondom Hem, de totale Liefde die verdwijnt…

Simon had in feite niets te maken met die lijdenskaravaan= hij was een toevallige voorbijganger die net terug kwam van zijn dagtaak op het veld en op weg was naar huis zo werd hij op die manier meegezogen niet alleen als getuige maar ook als rechtstreeks betrokkene van een onrechtvaardige veroordeling en een vreselijke lijdenshistorie. Maar tegelijkertijd mocht hij ook het lijden van Jezus verlichten.

In onze soms harde wereld is er toch altijd menselijkheid, zoals Simon het getuigde. Kunnen wij ons identificeren met die Simon? Is dit niet een spiegel waar we af en toe moeten inkijken en ons eigen gezicht herkennen? Uitstappen uit dat eigen leventje, liever neutraal blijven dan tegendraads te moeten handelen?

Lezing: Lucas 23, verzen 27-31

Toelichting door Bert

Verdraagt Jezus de troost wel van deze vrouwen. Het is als zovele stervenden die hun naasten troosten in het stervensuur. Als weten wat komen gaat, het weet hebben van het verdriet van de naasten die alleen verder moeten. Met troostende woorden van de stevende als gevolg. De stervende lijdt dan onder het verdriet van de omstaanders omdat hij weet wat komt… Jezus spreekt ons toe ..Er zal een tijd komen dat je had gewenst dat je onvruchtbaar was en geen kind had gebaard. Hoe herkenbaar in een tijd dat mensen twijfelen of ze nog kinderen zullen krijgen in deze tijd met een weten van alle onheil dat ons te wachten staat. Treur dus eerder om het milieu, om de verrechtsing en de onverdraagzaamheid dan om mij. Treur om datgene wat je nog kan doen in de kering van de wereld. Jezus blijft trouw aan zijn liefde voor mens en wereld, zoals een stervende trouw blijft in zijn liefde voor geliefden.

De treurnis om het groene hout is altijd zeer groot wat dan met het dorre. De goede nemen ze eerst weg, is de klacht bij het sterven en ne moordenaar laten ze leven, zegt de volksmond. Jezus wordt dan maar met twee misdadigers gekruisigd als het groene en dorre hout dat samen sterven moet.

Ween dus om het leed van de wereld, eerder dan om mij. Ween om wat je te wachten staat als nabestaande, blijf wenen om het onrecht en de liefdeloosheid van deze wereld. Als groen en dor dat hoopt op een nieuwe wereld in liefde herschapen. De ultieme droom die niet van leed gespaard blijft maar er ons middenin plaatst als het onaf zijn van deze wereld, als evolutie die komen mag. In engagement dat groeien mag in ons hart door de kruisdood heen.

Voorbede

dat wij blijven treuren om het onaf zijn van deze wereld, treuren met een hoop op ooit, en vol van engagement door de kruisdood heen …

 

Lezing: Lucas 23, verzen 32-43

Toelichting door Annemarie

Het beeld van Golgotha waarbij een groot kruis te midden van 2 kleine kruisen staat, geeft mij een gevoel van een weegschaal. Waarbij de 2 kleine kruisen met de berouwvolle en de niet- berouwvolle moordenaar, de mensheid vertegenwoordigen, met onze lichte en donkere kanten. Zij symboliseren, in mijn idee, de mens in zijn uitersten, aan het eind van het leven: het moment van inkeer, om de balans van ons leven op te maken. De 2 hebben door Jezus in hun midden, een keuze te maken: tot inkeer komen of niet. En dat kan zelfs nog nèt voor de dood! Door in het midden te staan maakt Jezus onderscheid tussen licht en donker. Hij is werkzaam in het midden, midden onder ons. Hij moest tussen beiden komen, tussen ons komen, ons nabij zijn. De goede moordenaar hoort , spreekt, vraagt , deelt en krijgt erkenning, vergeving èn het paradijs!

Deze intense nabijheid van Jezus, raakt mij, maakt mij nieuwsgierig en verlangend om mezelf te onderzoeken, zodat ik meer inzicht krijg in mijn leven, in mijn doen en laten. En zo minder af-ge-zonde-rd zijn , met Jezus als brug naar het licht. Jezus hangt in het midden van goed en kwaad, dat verhevigt de tegenstelling. Maar je hebt ’t één nodig om het ander te kunnen zien en te begrijpen. Wij zijn deels al verlicht en deels nog niet.

Het is een proces van ommekeer, een transformatie en groei in het leven. Het leren van onze fouten. Want dingen zijn niet zo zeer goed óf kwaad, zwart óf wit,…. meer zoiets als de gulden middenweg. En Jezus staat daar tussen in: om steeds op nieuw onze balans te helpen zoeken. Ja, het is nooit te laat. Zelfs tot op het àller laatste ogenblik, als wij tot inzicht en aanvaarding kunnen komen, is vergeving mogelijk!

Voorbede

Dat wij licht in ons hart èn ons doen en laten kunnen toe- laten, moge inzicht en evenwicht in onze nabijheid zijn.

 

Lezing: Johannes 19, verzen 38-42

Toelichting door Bert

Jozef van Arimathea, hij was een vooraanstaand figuur in Jeruzalem en behorende tot de hoge raad van het religieuze leven. Maar hij was een man aangesproken door de boodschap van het jezusgebeuren. Een liefde voor mens en wereld over vele grenzen heen. Hij was stilaan leerling geworden in het besef van diepgaande verkeerde keuzes in zijn leven. Net als Nicodemus zijn vriend ook farizeeër en een van de voorname joden. Het is wonder hoe deze twee zich hebben kunnen omkeren in het leven. Ze durven hun verleden verlaten om iets nieuw te beginnen. Jozef van Arimathea staat zelfs zijn ere graf af (toch volgens Matheus) dat enkel voor de rijken is voorbestemd. Hij staat zijn eigen eer en glorie af om het open te stellen voor Jezus als erkenning van die liefdeskracht die trouw bleef tot aan die schandelijke dood. Twee oudere mannen Nicodemus en Jozef wikkelen Jezus in doeken en brengen de gebruikelijke kruiden aan. Als een laatste eerbetoon. Twee mannen tot tederheid gekomen, de zachte krachten van zorg en liefde om die man die hen had doen omkeren. Dit verhaal in het Johannes evangelie is uniek. Het getuigt van nieuwe geboorte die altijd mogelijk is, het getuigt dat mensen ver kunnen gaan in de veranderingsprocessen van hun leven. Zo dragen zij mee dit kruisgebeuren. Als het kruis van hen die een moeilijke weg van omkering gaan. Dit kan je zeker zeggen van Nicodemus maar ook van Jozef Van Arimathea. Je moet het maar durven. Al je oude vrienden en mede hoge raadsleden hebben hem ter dood veroordeeld en jij gaat het lichaam opeisen, je gebruikt je macht om het ongehoorde van de liefde. Als macht die keert naar kracht. De macht van de dood gekeerd naar de kracht van de liefde en laat dan eenmaal mannelijke tederheid zijn. Samen een lichaam verzorgen, het inwikkelen en te ruste leggen als laatste liefde die je kan geven in de zorg om iemand die je heel dierbaar is. Als het afleggen van familie voor een dierbare. Zalig die verpleging die dit stimuleert en toelaat voor hen die dit willen…

Voorbede

dat wij ons durven omkeren, veranderingsprocessen toelaten opdat liefde kan groeien en vooral zachte krachten de plaats innemen van macht en glorie…