Ouder worden heeft nieuwe uitdagingen. Het gaat fysiek misschien wat bergaf, ik kamp met allerlei kwalen, maar mijn innerlijk is heel anders dan toen dat ik nog 20 was. Wat mij op dat vlak nu gegeven is, was er toen nog niet. Ouder worden heeft nieuwe verwachtingen, een verrassende verheugende rijkdom aan ervaringen en levenswijsheid. Iets om je over te verheugen dat die innerlijke ontwikkeling steeds iets nieuws tevoorschijn tovert!

‘Het gevoel van afgedaan te hebben is een groot struikelblok.’ Zo lees ik in het boek: ” Ouderdom, een vruchtbaar perspectief” van Rudolf Steiner. Misschien kunnen we anders leren kijken naar ouder worden? Vanuit een besef dat wij steeds ontwikkelende wezens zijn, het hele leven lang van geboorte tot dat wij sterven.

In andere culturen neemt de oudere een prominente plaats in, als stam of gezinshoofd en geniet groot respect. Bij ons is dat veel minder.

Het is goed, om dat eens te besnuffelen, over hoe wij ons verhouden t.g.o. het fenomeen ouder worden. Misschien nodigt onze lichamelijke stagnatie ons uit tot een innerlijke heroriëntatie?

Sommige van onze uitdrukkingen zoals bv: “die goeien ouwen tijd” of “dat is toch uit de tijd”, “hoe oubollig” of “die jeugd van tegenwoordig”…….. Onbewuste overtuigingen kunnen ons soms ongewild vast zetten in iets. Men heeft het weleens over ‘n verjongingskuur die meestal op het uiterlijke, fysieke gericht is. Veel minder geven we aandacht aan de innerlijke verjonging. Spirituele – innerlijke ontwikkeling gaat immers een tegengestelde weg.

Veel ouderen blijven innerlijk jong, veel ouderen vertegenwoordigen voor jongeren iets van grote betekenis. Door het begrip en inzicht van ouderen kunnen jongeren zich gedragen weten en anders in de wereld staan, als met een dieper historisch besef . De manier waarop ouderen het kind benaderen, komt in het kind tot uitdrukking.

Elke levensfase kent nieuwe fenomenen op onze levensweg. Er zijn steeds meer gewone mensen zoals u en ik, die al dan niet geholpen, hun biografie opschrijven. Niet zo zeer om uit te geven, maar voor de kleinkinderen, voor mijn neven en nichten,…voor de generaties daarna. Wonderlijk hoe dat schrijven over je leven, je in een overschouwende- lichtboog werpt over héél je leven. En er ineens een verband ontstaat over wat ik toen gedaan heb, dat nu zijn diepere betekenis vindt in wie ik nu of straks geworden ben. Zowel in mijn worstelingen als mijn zegeningen. Ook al kan ik voor dàt fenomeen niet altijd de juiste woorden vinden.

Een leven is altijd vol van verwachting en nieuwsgierigheid: “hoe zal het zijn als ik binnenkort 60 ben…als ik straks, 70 ben of 80…90….? !”

Zo stroomt er steeds nieuwe, nieuwsgierige inhoud in onze ziel binnen. Met open geest belangstelling hebben voor van alles in mijn omgeving. Door mij te blijven interesseren in allerlei dingen. Mij te verwonderen in ‘t alledaagse . ’t Leven heeft altijd iets te bieden, elke fase een nieuwe uitdaging. Al is het dat ik soms de hulp van anderen leer accepteren, leer vragen. Of bv de agenda minder vol steken dan vroeger, als het lijf erom vraagt. Ander bv is de mantelzorger, die op tijd en stond een time out neemt, om zijn liefdevolle zorg niet te veel onder druk te zetten… Kortom, het vraagt een innerlijke ommekeer om te beseffen dat naast krachten van verval, er ook krachten van versterking spelen, en daarvoor ruimte scheppen.

Ik heb een kleine 10 jaar in 3 verschillende functies, in een antroposofisch RVT gewerkt, dwz met een Steiner filosofie. In deze visie hebben we het over de Opgangsgedachte : hier zien we 2 curven van ontwikkeling: één naar beneden en één naar boven. Die naar boven, zijn de krachten van vernieuwing die ons a.h.w. uit onze fysieke zwaarte optillen. Door samen met de bewoners te zoeken naar, en het aanbieden van zinvolle tijdsbestedingen die uitnodigen tot verwondering, nieuwsgierigheid , het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden… Dan slaan mensen soms letterlijk een zucht van verlichting, in alle betekenissen van het woord.

Wanneer Jezus, Nikodémus spreekt over opnieuw geboren worden, dan denk ik dat het hierover gaat. Ons innerlijk kind wordt opnieuw geboren, (in andere Bijbel teksten verhaalt men over het op oudere leeftijd nog ‘n kind krijgen) Het kan een nieuw inzicht zijn, nieuwe kijk op dingen, ‘n nieuw perspectief bij het ouder worden.

Een ruimer gevoel dat me een nieuwe toekomst, een nieuwe belofte geeft? In die zucht van verlichting voel je je dan letterlijk even vrij en los van je fysieke pijn ! Het wordt op die momenten iets minder zwaar om dragen. Ook, kijk ik, als hulpverlener, als nicht of als vriendin, minder naar het fysiek oude lichaam, maar voel ik des te meer wie die andere is. Ik zie zijn/haar licht stralen. Als dàt geen verjongingskuur is !

Dit samengaan van fysiek ouder worden en jonger wordende innerlijke vormkrachten, geeft ons een unieke kans om ons spiritueel te ontworstelen uit ’t lijf en zich te verbinden met iets anders dat ons meer adem ruimte geeft en innerlijk vrijer maakt. Persoonlijk heb ik met eigen ogen gezien dat het stervensproces in deze context veel serener kan verlopen.

“Ik heb de vrijheid van keuze om mij innerlijk te ontwikkelen, niemand houdt mij daarin tegen. Ik weet niet waar vandaan de wind komt en waar ze naartoe waait. Ik merk wel dat het mij ademruimte geeft, een kans om opnieuw geboren te worden.”

Annemarie Heesen